Przypadająca  w tym roku 50. rocznica obchodów  milenijnych Chrztu Polski , w kraju i na uchodźstwie,  stanowiła od paru lat, ideę przewodnią w pracach naszego Instytutu. Okres bezpośrednio poprzedzający jubileusz, a zwłaszcza w latach 1965 i 1966, zintensyfikowano ten aspekt działalności. Przygotowano szereg odczytów, artykułów i opracowań, udzielono wielu wywiadów zwielokrotniono zasób zgromadzonych dotychczas materiałów i ich opracowanie, dzięki czemu skorzystało z nich  liczne grono zainteresowanych badaczy zarówno z Polski jak i środowisk polonijnych, a także innych narodowości.

 

Udział w uroczystościach w kraju.

 

Już w roku 2012 na 34 Sesji Muzea, Archiwa i Biblioteki Polskie na Zachodzie, która miała miejsce we Wrocławiu 13-14 września, został odczytany referat przygotowany przez dyrektora Instytutu: W przygotowaniu obchodów Millennium Chrztu Polski. Powstanie Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych w Rzymie. Skrócony tekst  przesłano w 2005 r. do portalu społecznościowego DEON.pl – przybliżającego Kościół światu i świat Kościołowi.

W roku jubileuszowym , pierwszy referat wygłosił dyrektor Instytutu  w ramach konferencji naukowej, zorganizowanej przez Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu pod tytułem: Wielka Nowenna i obchody Millennium Chrztu Polski w Archidiecezjach Gnieźnieńskiej i Poznańskiej, siódmego kwietnia. Jako student tegoż uniwersytetu oraz świadek naoczny utrudnień ze strony władz partyjno-rządowych mógł sięgnąć do wspomnień z tamtych wydarzeń pełnych napięć i zdecydowanej postawy ogółu ludności. Oczywiście, głównym tematem referatu były obchody w Wiecznym Mieście.

Nieco inny charakter miało wystąpienie na Konferencji” Obchody Millennium na Uchodźstwie” zorganizowane w dniach 18-19 kwietnia 2016 przez Senat RP, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Wspólnotę Polską. W ramach tematu: Obchody tysiąclecia chrztu Polski w Rzymie, zostały one przedstawione  od strony przynajmniej trzech ośrodków decyzyjnych. Najpierw z pozycji Stolicy Apostolskiej, następnie Centralnego Komitetu Obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski, a wreszcie Komitetów lokalnych” włoskiego i rzymskiego.

Udział Stolicy Apostolskiej, a przede wszystkim doniosłe, osobiste zaangażowanie Papieża Pawła VI sprawiło, że sprawa lokalnego Kościoła w Polsce urosła do miary wydarzenia w Kościele Powszechnym i nadało Millennium wymiar międzynarodowy.

Komitet, utworzony w Rzymie prze Centralnym Ośrodku Duszpasterstwa Emigracyjnego, który powołał i którym kierował bp Józef Gawlina, a po jego śmierci w 1964 r. przejął bp. Władysław Rubin, swym zasięgiem objął całą Polonię, wszystkie pokolenia emigracji rozproszonej po świecie.

Ten referat został opublikowany  w pamiątkowym wydaniu: Obchody Millennium na Uchodźstwie w 50.rocznicę, pod redakcją Rafała Łatki i Jana Żaryna. Warszawa 2016 s.297-313.

Podczas pobytu w kraju dyrektor Instytutu, udzielił kilku wywiadów na temat milenijnych uroczystości jak i pracy w Kongregacji rzymskiej od spraw kanonizacyjnych a także działalności Kurii Rzymskiej. Część ukazała się w programach telewizyjnych i radiowych a kilka w różnego typu czasopismach. Starania o wyemitowania w telewizji ogólnopolskiej nie udało się sfinalizować, głównie z braku w Rzymie światków tamtych wydarzeń.

Na materiałach udostępnionych w Instytucie zostało oparte opracowanie ks. S. Adamiaka – Oskar Halecki i rzymskie obchody Tysiąclecia Polski Chrześcijańskiej, w: Oskar Halecki i jego wizja Europy, red. M. Dąbrowska, t.3 Warszawa-Łódź2014, s. 209-219. Podobnie, Lidia Potykanowicz  w oparciu o znajomość zespołu, który opracowywała i zrobionych zdjęciach przygotowała okolicznościową wystawę w Archiwum Państwowym w Gdańsku (www.gdansk.ap.gov.pl/pl/top/galeria lista).

W biuletynie Jezuici w Polsce 10/2016 s. 21, został krótko omówiony udział Instytutu w obchodach zarówno w Polsce jak Rzymie. W programach społecznościowych ukazało się sporo wzmianek o inicjatywach Instytutu.

 

W środowisku polonijnym.

 

Z obchodami Millennium Chrztu Polski ściśle było związane życie i działalność założyciela naszego Instytutu, ks. Eugeniusza Reczka SJ. Dlatego już na  37. Sesję Stałej Konferencji Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie w Rapperswilu (3-6 września 2015 r.), został przygotowany referat: Wspomnij i pomyśl. Mecenat naukowy ks. Eugeniusza Reczka SJ, organizatora Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych w Rzymie. Tekst został opublikowany w Materiach tejże Sesji Rzym-Warszawa 2016, s.36-52.

W Wiecznym Mieście, 16 kwietnia, dyrektor Instytutu wygłosił prelekcję w Szkole katolickiej na zaproszenie dyrektor Agaty Roli-Bruni z udziałem pani Konsul Ewy Mamaj oraz dalszych pracowników Wydziału Konsularnego przy Ambasadzie RP we Włoszech. Drugi okolicznościowy wykład miał miejsce, 15 maja, przy kościele polskim św. Stanisława na zaproszenie rektora ośrodka duszpasterskiego, ks. prałata Pawła Ptasznika.

Obszerne omówienie obchodów rzymskich zostało przedstawione w organie Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie pod kątem starań i dokonań Centralnego Komitetu obchodów utworzonego w Rzymie, który kierował licznie powstającymi Komitetami miejscowymi we wszystkich krajach gdzie tylko znalazła się grupa polska. Tekst zamieszczony w „LVIII Roczniku Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie”. Rok 2014/2015, druk wrzesień 2016. Hieronim Fokciński SJ, Centralny Komitet Obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski w Rzymie, s. 278-289. Inne nieco ujęcie przedstawił ten sam autor w artykule: Obchody Tysiąclecia Chrztu Polski we Włoszech, ogłoszonym w periodyku „Polonia Włoska” nr 3-4(81/82)2016 s. 24-27.

Cenną pomocą okazał się  wykaz bibliograficzny całej dokumentacji dotyczącej obchodów oraz wszelkich wzmianek  w periodyku Centralnego  Duszpasterstwa emigracyjnego, ukazującego się w Rzymie: Duszpasterz Polski Zagranicą. Jest to nadzwyczaj bogate źródło wiadomości do tego wielkiego wydarzenia wśród polonii, a prawie nie znane i nie wykorzystywane w kraju.  Podobnie użytecznym okazał się zbiór wycinków z prasy – głównie włoskiej, ale też innych krajów, zapoczątkowany już za ojca E. Reczka, świadka tamtych wydarzeń, ubogacony następnie przez kolekcje Sekcji Polskiej Radia Watykańskiego, kolekcjonerów jak Zbigniew Osiecki i inni. Całość ta została wyodrębniona z głównego zbioru wycinków i połączona z podobnymi materiałami oraz publikacjami, albumami, wówczas opublikowanymi. Interesanci chętnie z tego zbioru korzystali. Bardzo użytecznym okazało się również zestawienie wzmianek w dokumentacji Kazimierza Papèego, ambasadora z ramienia rządu londyńskiego, przy Stolicy Apostolskiej.

Dzięki życzliwości Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych pracowniczki Archiwum Państwowego w Gdańsku oraz Archiwum w Krakowie archiwistki: Lidia Potykanowicz-Suda i Mariona Szaleniec, uporządkowały i sporządziły w programie SEZAM, szczegółowy inwentarz zbiorów dotyczących Millennium w naszych zbiorach. Instytut otrzymał także sporo opakowań specjalistycznych.

 

Dział archiwalny

 

a) Gromadzenie.

W ramach współpracy z Instytutem Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie i dzięki szczególnej życzliwości p. Jadwigi Kowalskiej nasze zbiory powiększyły się o dwie dyskietki z zasobu ambasadora  przy Stolicy Apostolskiej, Kazimierza Papèe. Stwarza to możliwość porównania obydwu zbiorów i oczywiście, dalszemu scalaniu, tej cennej dokumentacji.

Przeprowadzono kwerendę w zespole ks. Szczepana Wesołego delegata duszpasterstwa emigracyjnego, na temat przygotowań i przebiegu uroczystości Tysiąclecia Chrztu Polski. Materiały te są, przechowywanego  przy Kościele polskim i Hospicjum św. Stanisława w Rzymie. Zbiór liczy ponad 2 metry bieżące. Sporo nowych ustaleń zostało wykorzystanych w wyżej wymienionych referatach dyrektora Instytutu i w ten sposób,  po raz pierwszy, trafiły do obiegu naukowego.

Po przekazaniu przez siostry Nazaretanki dalszej grupy dokumentacji z działalności ośrodka polskiego dla pielgrzymów i turystów „Corda Cordi” , otrzymujemy pełniejszy obraz działalności tej zasłużonej placówki z okresu pontyfikatu św. Jana Pawła II.

b) Opracowywanie.

Dzięki  życzliwości Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, archiwistki: Lidia Potykanowicz- Suda z Archiwum Państwowego w Gdańsku oraz Mariona Szaleniec  z Archiwum Państwowego w Krakowie, dokończyły porządkowanie i sporządziły, w programie IZA i SEZAM, szczegółowy inwentarz dwóch grup ze spuścizny K. Kleszczyńskiego: massonika oraz zbiory specjalne, m.in. plakaty, afisze i mapy. W podobny sposób opracowały dział fotografii Ambasady RP przy Stolicy Apostolskiej oraz ze spuścizny ambasadora K. Papèe. Wstępnie zapoznały się z dwoma dalszymi zespołami: materiałami z Libanu oraz obchodami Millennium Chrztu Polski poza krajem.

W wyniku trójstronnego porozumienia między Archiwum Watykańskim (Archivum Secretum Vaticanum), Biblioteka Narodową w Warszawie oraz Papieskim Instytutem Studiów Kościelnych w Rzymie, wybrane i zmikrofilmowane przez PISK  materiały są od tego roku poddawane digitalizacji a jednocześnie – w razie potrzeby – mikrofilmy będą poddawane zabiegom konserwatorskim, które zwiększą trwałość unikatowych zbiorów. Dotychczas wspomniane mikrofilmy były udostępniane tylko w Instytucie rzymskim oraz w Punkcie Konsultacyjnym PISK w Warszawie. Obecnie cyfrowe kopie będą udostępniane także w czytelni BN. W tym roku digitalizowane zostały polonika z ASV: Archivio Concistoriale, Acta Miscellanea 1-100. Podpisana umowa jest kontynuacją działań Biblioteki Narodowej na rzecz badania, opisywania i udostępniania polskiego dziedzictwa narodowego powstającego poza granicami kraju.

W sprawie digitalizacji już nie mikrofilmów lecz materiałów aktowych została podpisana w roku sprawozdawczym umowa z Instytutem Pamięci Narodowej w Warszawie. Dwie pracowniczki IPN: Małgorzata Mosińska i Sylwia Kurzyp przyjechały 12 października, a trzecia Beata Płochocka 6 listopada pracując do 01 grudnia 2016 r . Sporządziły kopie cyfrowe materiałów archiwalnych ze znacznej części zespołu Ambasady RP przy Stolicy Apostolskiej, Ponadto sporządziły inwentarz akt zespołu Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie oraz kolekcję arb. Józefa Gawliny. Dla obu zespołów otrzymał Instytut bezkwasowe opakowania specjalistyczne.

W bieżącym roku doszło również do podpisania umowy z Polskim Instytutem Studiów nad Sztuką Świata w Warszawie. Przedmiotem umowy jest współpraca  w zakresie digitalizacji, przepisania, zredagowania, opracowania i przygotowania do publikacji spuścizny archiwalnej Henryka Siemiradzkiego i jego rodziny będącej w posiadaniu naszego Instytutu. Polski Instytut Studiów nad Sztuką świata uzyskał na przygotowanie Korpusu Dzieł Malarskich Henryka Siemiradzkiego grant z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Instytut podjął się tego zadania wraz z Muzeami Narodowymi w Krakowie i Warszawie i przy współpracy Państwowej Galerii Tretiakowskiej i Państwowego Instytutu Historii Sztuki w Moskwie. Największy i podstawowy zbiór korespondencji znajduje się w naszym rzymskim ośrodku. W czasie dwutygodniowego pobytu  digitalizację przeprowadził p. dr. Piotr Jamski przy udziale merytorycznym p. dr Marii Nitki. Wprost rewelacyjnym materiałem okazała się spuścizna fotograficzna syna Leona w zakresie związanym z twórczością i działalnością Artysty, a zwłaszcza zdjęcia  z wnętrza pracowni i malowanych obrazów. Na każdym egzemplarzu publikacji zostanie umieszczona nota: copyright by Polski Instytut Studiów nad Sztuką świata & Pontificio Istituto di Studi Ecclesiastici oraz zostaną umieszczone logotypy obydwu instytutów.

Z uwagi na tak duże zainteresowanie zbiorami naszego Instytutu należało podjąć akcję skrutynium – zwłaszcza w zbiorze mikrofilmów. Niektóre bowiem taśmy wykonywane w instytucjach państwowych czy prywatnych wykazywały znaki procesu niszczenia. Ks. Ryszard Plezia Sj, administrator Instytutu, we współpracy z ks. Robertem Danielukiem SJ podjęli się zadania przejrzenia całości zebranych mikrofilmów. W trakcie pracy okazało się, że mikrofilmy wykonane w pracowni Archiwum Watykańskiego, zachowały się w bardzo dobrym stanie.

Dzięki wielkiemu wkładowi pracy ks. Roberta Danieluka sj, udało się utożsamić i opisać zbiór mikrofilmów i fotokopii z watykańskiego Sekretariatu Stanu. Zasób ten o niezwykłej wartości dla badań był   najczęściej cytowany pod jednym określeniem: Sekretariat Stanu. Tymczasem część dokumentacji udostępnianej w Archivio Segreto Vaticano – skrót ASV SS, nie może być mylona z drugą częścią, dzisiaj udostępnianą pod nazwą Archiwum Historycznego do Kontaktów z Państwami (Archiviio Storico della Sezione per i Rapporti con gli Stati – skrót S.RR.SS. W tym Archiwum znalazła się dokumentacja dawnej: Kongregacji Spraw Kościelnych Nadzwyczajnych (Congregazione degli Affari Ecclesiastici Straordinarii – skrót AAA.EEE.SS, a także Rady do Spraw Publicznych Kościoła (Consilio per gli Affari Pubblici della Chiesa – skrót AA.PP.

W dużej mierze udało się także ustalić, gdzie obecnie znajdują się dokumenty istniejącego kiedyś zespołu, cytowanego w dawniejszej literaturze przedmiotu jako  zespół:  Polonia-Russia albo Russia – Polonia. Pod żadną z tych nazw nie są dzisiaj wymieniane w oficjalnych informatorach Archiwum Watykańskiego, ponieważ uległy rozproszeniu.

Uporządkowano i wstępne opisano spuściznę ks. Jana Manthyea, redaktora pomnikowej serii wydawniczej „Sacrum Poloniae Millenium”. Ta cenna dokumentacja , znacznie poszerzyła pole badań nad obchodami Tysiąclecia Chrztu Polski poza krajem. Dalsze zespoły wstępnie uporządkowane i spisane to: dokumentacja związana z II Korpusem gen. W. Andersa; spuścizna Stefanii Okuniewskiej; uporządkowanie i zabezpieczenie (w obwoluty poliestrowe) spuścizn Karola Kleszczyńskiego,  ojca E. Reczka, zdjęć z trzech pudeł poloników z Segreteria di Stato.

Dzięki wytrwałej pracy wolontariuszki p. Rola-Bruni została opracowana i spisana  bogata spuścizna Aleksandra Kołtońskiego (1882-1964), pisarza, tłumacza, dziennikarza i zasłużonego kronikarza stosunków kulturalnych polsko-włoskich.

c) Udostępnianie.

Wszystkie opracowane, zinwentaryzowane lub zdigitalizowane materiały są udostępniane  na stronach internetowych wyżej wspomnianych instytucji, a dokumentacja Wydziału Radcy Handlowego Poselstwa i Ambasady RP przy Kwirynale  w Archiwum Akt Nowych. Zbiory Instytutu były udostępniane  przez pięć dni w tygodniu. Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się materiały aktowe jak zespół archiwalny Ambasady przy Stolicy Apostolskiej, materiały do obchodów tysiąclecia Chrztu Polski czy dokumentacja z watykańskiego Sekretariatu Stanu. Wielu korzystało również z konsultacji na temat poszukiwań w archiwach watykańskich i włoskich oraz w instytucjach innych państw na terenie Rzymu.

Do Archiwum Metropolitalnego w Warszawie, a częściowo i Muzeum Papieża Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego przekazano znaczne objętościowo materiały zbierane, głównie po II wojnie światowej, do polskich spraw beatyfikacyjnych prowadzonych w watykańskiej Kongregacji spraw kanonizacyjnych. Pierwszą osobą skierowaną do tych spraw był ks. Piotr Naruszewicz. Kolejno, opiekę przejmowali biskupi: Józef Gawlina, Władysław Rubin, Szczepan Wesoły, a prace prowadzili Michał Machejek OCD (Postulator Generalny 1974-1984), Jerzy Mrówczyński CR (1984-1998). Do tego podstawowego zbioru dołączono gros dokumentacji z okresu pełnienia funkcji konsultora i relatora przez dyrektora PISE, w latach 1991-2010.

Z ważniejszych publikacji, w których zostały wykorzystane materiały archiwalne naszego Instytutu można wymienić: Jan Wiktor Sienkiewicz, Artyści Andersa. Contuinuità e novità. Ed.III, Warszawa 2016; Katalog starodruków biblioteki Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych, oprac. Krzysztof Soliński. Warszawa 2016; Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 1919-1976. Materiały do studiów nad historią. Rzym 2016; Paweł Wójcik, Il Governo e la Chiesa in Polonia di fronte alla diplomazia vaticana (1945-1978). Quo vadis? Henryka Sienkiewicza. Bibliografia wydań polskich i obcojęzycznych. Warszawa , Bblioteka Narodowa 2016 .Ponadto w kilku artykułach m.in. Stanisław Adamiak, Halecki i rzymskie obchody Tysiąclecia Polski chrześcijańskiej [w:] Oskar Halecki i jego wizja Europy, t.3 s. podobna wersja Polskie Millennium w Rzymie w styczniu 1966 r. Muzeum Historii Polski http://muzp.pl/c/979 /polskie-millennium-w-rzymie-w-styczniu.

Dyrektor Instytutu uczestniczył w paru sympozjach Międzynarodowych .Na konferencji  zorganizowanej przez Stację Naukową  Polskiej Akademii Nauk w Rzymie na temat : La storia privata negli archivi italiani e vaticani, wygłosił referat pod tytułem: Storie private nel Pontificio Istituto di Studi Ecclesiastici (Polacco) a Roma.

W oparciu o rzymskie materiały dotyczące Tysiąclecia chrztu Polski zgromadzone w naszym Instytucie, archiwistka Archiwum Państwowe w Gdańsku L. Potykanowicz-Suda zorganizowała dwie wystawy wirtualne: Polskie uroczystości milenijne w Rzymie w latach 1965-1966; oraz Polacy w Iranie 1942-1945. Do wydawnictw i ekspozycji  dotyczących obchodów milenium chrześcijaństwa w Polsce  poszukiwane były przede wszystkim materiały ilustracyjne, i fotografie. Sam prof. J. Żaryn wykonał około 300 skanów z materiałów na temat obchodów Tysiąclecia  poza krajem.

d) Publikacje dyrektora Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych.

1. Archivum Secretum Vaticanum.Tajne Archiwum Watykańskie. „Polonia Włoska” nr 1-2(79-80) 2016 s.17-18.
2. Obchody tysiąclecia chrztu Polski w Rzymie [w:] Obchody Millennium na Uchodźstwie w 50. Rocznicę, pod red. Rafała Łatki i Jana Żaryna Warszawa 2016 s.297-313.
3. Cuda potwierdzają, świętych ogłaszają, Z ojcem profesorem Hieronimem Fokcińskim SJ, relatorem Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych rozmawia Michał Bondura. „Przewodnik Katolicki „ nr 18 (1 maja 2016)  s.30-32.
4. Obchody Tysiąclecia Chrztu Polski we Włoszech. „Polonia Włoska” nr 3-4(81-82)2016 s.24-27.
5. Wielu jeszcze długo będzie korzystało z jej pracy. Wspomnienie o Teresie Zdziech, pracowniku Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych w Rzymie. „LVIII Rocznik Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, London wrzesień 2016 s. 295-3000.
6. Sprawozdanie z działalności Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych. „Sprawozdania organizacji członkowskich ZPwW (Związek Polaków we Włoszech) za rok 2016” Rzym 2016 s. 38.
7. Papieski Instytut Studiów Kościelnych w Rzymie (Wiadomości z r. 2016) „Polonia Włoska „ nr 1-Rzymie. „LVIII Rocznik Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie” Rok 2014/2015, London wrzesień 2016 s.278-289.
8. Papieski Instytut Studiów Kościelnych w Rzymie. Sprawozdanie z działalności za rok 2014. London 2016 s.213- 228.
9. Wspominaj i pomyśl. Mecenat naukowy ks. Eugeniusza Reczka SJ, organizatora Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych w Rzymie [w:] Materiały XXXVII Sesji Stałej Konferencji Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie 3-6 września 2015 Rapperswil. Rzym-Warszawa 2016 s.36-52.
10. Papieski Instytut Studiów Kościelnych w Rzymie (Wiadomości o działalności). Biuletyn Jezuici w Polsce, 10/2016 s.21.
11. Powołanie do świętości w życiu świeckim, [w:] Anna Augustyn. Listy Matki Olpiny 2016 s.195-1099.
12. Współpraca PISK-u z Polską Szkołą Katolicka w Rzymie. Biuletyn Jezuici w Polsce 1-2/2016 s.32.
13. Papieski Instytut Studiów Kościelnych w Rzymie.[w:] Katalog starodruków biblioteki Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych w Rzymie, oprac. Krzysztof Soliński, Warszawa 2016 s. VII-XI. Seria :Polonica XVI-XVIII wieku w Bibliotekach Rzymskich: Biblioteka Narodowa, Fundacja Rzymska im. margrabiny J.Z. Umiastowskie, Papieski Instytut Studiów Kościelnych w Rzymie.

e) Dział biblioteczny.

Do komputerowej bazy danych dopisano….rekordów, opisujących druki zwarte, broszury, materiały powielane. Zbiory czasopism, afiszy, katalogi wystaw, plakaty, druki ulotne oraz dokumenty życia społecznego posiadają oddzielne kartoteki kartkowe . Podobnie zostały uporządkowanie i spisane kasety magnetofonowe, płyt DVD, video, audiobook. Prace rozpoczęła stażystka Anna Grzybek a kontynuowała i ukończyła z dużym nakładem pracy Wiesława Cichosz. Dzięki ofiarnej pracy bibliotekarki p. Emilii Cadel-Borelli opracowany został zespół  Biblioteki Kombatantów we Włoszech. Z nowo otrzymanych darów, ponad tysiąca  pozycji zwartych ii kilkaset numerów różnych czasopism zwłaszcza od instytucji włoskich, tylko część została włączona do zbiorów naszej biblioteki. Ważniejsze nabytki polskie pasujące do profilu naszych zbiorów pochodziły od Fundacji margrabiny J.Z. Umiastowskiej, Sekcji polskiej Radia watykańskiego, Fundacji Jana Pawła II.

Jako czwarty tom wydawanej przez Bibliotekę Narodową serii Polonika XVI-XVIII wieku w Bibliotekach Rzymskich ukazał się Katalog starodruków biblioteki Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych w Rzymie. Księgozbiór ten liczy 244 pozycje bibliograficzne w 175 woluminach. Publikacja przynosi 18 pozycji nieodnotowanych w Bibliografii polskiej Estreicherów, w tym dwa druki dotychczas zupełnie nieznane. Katalog notuje 110 druków w języku polskim, 91 po łacinie, poza tym pojedyncze pozycje w języku włoskim, francuskim i niemieckim. Na szczególne wyróżnienie zasługuje zbiór sześćdziesięciu czterech oblat, ustaw, uchwalonych  przez Sejm Wielki w latach 1791-1972, wśród  których szczególne miejsce zajmuje pierwodruk Konstytucji 3 maja. Prezentowany katalog notuje aż czternaście oblat niebędących w posiadaniu Biblioteki Sejmowej w Warszawie.

Seria wychodzi we współpracy Biblioteki Narodowej, Fundacji Rzymskiej Margrabiny J.Z. Umiastowskiej oraz Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych w Rzymie. Opracowujący czwarty tom, Krzysztof Soliński, podkreślił udział naszego Instytutu  zwracając uwagę na znaczenie naszych zbiorów bibliotecznych, napisał: Dla pracowników Zakładu Starych Druków BN, prowadzących badania w Rzymie, dobrze wyposażona  biblioteka Instytutu była niejako „drugim domem”.

Z okazji otwarcia Roku Jubileuszu Miłosierdzia przy Polskim Kościele, dyrekcja Szkoły Katolickiej w Rzymie urządziła kiermasz książek polskich. Inicjatywa okazała się bardzo udana. Nasz Instytut ofiarował około 600 pozycji. Pieniądze przekazano na pomoc rodzinom żyjącym w trudnych warunkach.

W ramach współpracy z instytucjami w kraju a także indywidualnym naukowcom przekazano około 600 książek i broszur. Stowarzyszeniu Społeczno-Kulturalnemu „Le Rondini” wypożyczono szereg materiałów na wystawę upamiętniającą działania II Korpusu gen. W. Andersa w czasie II wojny światowej na terenie Włoch. Podobnie jak w latach ubiegłych dyrektor Instytutu, kontynuował także w tym roku, wykłady na kursie do doktoratu „in iure canonico cum specializzazione in iurisprudenza” Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie. Kurs ma za zadanie przygotowanie przyszłych  pracowników zatrudnianych w diecezjach w ramach prac nad zebraniem materiałów wymaganych przy beatyfikacjach, a po ich przekazaniu do Rzymu, przy wszechstronnym ich studium i opracowaniu w celu publikacji tzw. Positio.

Z ważniejszych tekstów złożonych do druku można wymienić:  H. Fokcinski, Materiały do biografii polskich emigrantów w zbiorach Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych w Rzymie;  tenże” Polsko-polonijne dziedzictwo piśmiennicze w zbiorach rzymskich i włoskich.

f) Punkt Informacyjny instytutu rzymskiego w Warszawie.

W związku z prowadzoną akcją digitalizacji taśm mikrofilmowych, przesyłanych sukcesywnie, do tej utworzonej w 1975 r. filii Instytutu w Rzymie, znacznie wzrosły zadania Punktu.  Z reguły negatywy pozostają zbiorze rzymskim, a do Warszawy są przekazywane pozytywy. Z wielu racji, tak finansowych jak i technicznych,  nie całe zbiory z Cairoli, ani tym bardziej  sporządzane  katalogi i repertoria, znalazły się już na Rakowieckiej przy Wydziale Teologicznym Towarzystwa Jezusowego. Obecnie zachodzi potrzeba dokładnego ustalenia brakujących jeszcze materiałów, a następnie, po ich skanowaniu, przygotowania ich szczegółowych opisów.

Z konieczności, na obecnym etapie, prace te wymagają pewnego rodzaju skontrum z uwagi, że przez blisko czterdzieści lat dosyłanie taśm można śmiało określić słowem – przemycanie. Pomimo obietnic władz państwowych, miały miejsce zatrzymania przy kontrolach celnych, a część materiałów, w ogóle, nie dotarła do Punktu. Wysyłki różnymi „okazjami” powodowało pewien chaos i  niezgodność  w rejestracji prowadzonej w Rzymie i Warszawie.