Zespół nr 26

Redakcja dwumiesięcznika „Przemiany”

1967-1969

Inwentarz

Opracowała dr Lidia Potykanowicz-Suda

Rzym 2017

Wstęp

Po zakończeniu drugiej wojny światowej do kraju nie powróciło ok. 0,5 mln Polaków. Osiedlali się oni w różnych regionach świata. Przed Kościołem polskim stanęły nowe wyzwania dotyczące opieki duszpasterskiej nad emigrantami wojennymi i wojskowymi. W celu koordynacji tych działań w 1948 r. powstał Centralny Ośrodek Duszpasterstwa Emigracyjnego i Polonijnego przy kościele polskim pw. św. Stanisława B.M. w Rzymie. Przewodniczył mu biskup Józef Gawlina, rektor kościoła polskiego. W styczniu 1949 r. papież Pius XII mianował go Protektorem Emigracji Polskiej. W kwietniu tegoż roku Konferencja Rektorów Misji Polskich postanowiła wydawać czasopismo dla duchowieństwa polskiego pracującego wśród Polaków za granicą. Pierwszym redaktorem periodyku nazwanego „Duszpasterz Polski Zagranicą” został biskup Gawlina. Ukazywał się on w latach 1950-1999. W 1968 r., kiedy redakcją czasopisma kierował biskup Władysław Rubin, wydzielono z niego dwumiesięcznik „Przemiany” z podtytułem „Przegląd myśli katolickiej”.  Było to osobne pismo dla inteligencji katolickiej poruszające zagadnienia  – jak czytamy we wstępie do pierwszego numeru – „od problemów publicystyki poprzez sprawy wszystkich dziedzin twórczości kulturalnej do zagadnień filozoficznych i teologicznych”. Tak więc było w nim trochę poezji, dyskusji, relacje z różnych  zdarzeń, recenzje.  „Przemiany” ukazywały się w Rzymie w latach 1968-1969 (12 numerów), także dzięki wsparciu finansowemu darczyńców.

***

W Papieskim Instytucie Studiów Kościelnych znajduje się szczątek archiwaliów po Redakcji dwumiesięcznika „Przemiany”. Zostały one przejęte przez Instytut prawdopodobnie ok. 2000 r. W związku z tym, iż zespół zachował się w formie szczątkowej, na podstawie zachowanych archiwaliów nie można było odtworzyć układu kancelaryjnego obowiązującego w Redakcji, ani jej struktury organizacyjnej. Dlatego też, po dokonaniu segregacji wstępnej zgromadzonych akt, usystematyzowano je na grupy rzeczowe pokrewne treściowo i ujęto w oddzielne jednostki archiwalne (j.a.), zachowując układ chronologiczny. Na zawartość zespołu składają się: sprawy organizacyjne periodyku, informacje od Redakcji, listy do Redakcji, sprawy finansowe, prenumerata, materiały redakcyjne periodyku dla numerów: 2, 4, 7-12 oraz zbiór różnych artykułów przesłanych do Redakcji. W trakcie prac porządkowo-inwentaryzacyjnych odstąpiono od jakiegokolwiek brakowania zachowując także dokumentację roboczą (szczotka redakcyjna) jako materiał poglądowy obrazujący pewien etap ówczesnego cyklu wydawniczego. Opracowany zespół liczy 16 j.a., co stanowi 0,26 mb. akt i obejmuje on lata 1967-1969.

dr Lidia Potykanowicz-Suda

Bibliografia:

Źródła

Papieski Instytut Studiów Kościelnych, Zespół nr 26: Redakcja dwumiesięcznika „Przemiany” 1967-1969, sygn. 1-2.

Opracowania

Kaczmarek M., Geneza i rozwój prasy polonijnej oraz emigracyjnej, „Rocznik Prasoznawczy”, 6, 2012, s. 171-191.

Korzeniowski I., Polacy we Włoszech. Zarys historii, duszpasterstwa, organizacji i prasy, „Studia Polonijne”, 21, 2000, s. 121-145.

Misztal H., Duszpasterstwo Polonii włoskiej, „Studia Polonijne” , 1, 1976, s. 183-187.

Potykanowicz-Suda L., Staszewska-Katolik H., Stryjkowski K., Opracowywanie akt [w:] Poradnik dla archiwisty instytucji polskiej na Obczyźnie, red. J. Krochmal, Warszawa 2006, s. 37-62.

Ogólna liczba pozycji: 16