Zespół nr 12

Spuścizna literacka Wojciecha Bąka 1936-1938

 [1964-1980]

Inwentarz

Opracowała Mariola Szaleniec

Rzym 2017

Wstęp

Witold Bąk urodził się 23 kwietnia 1907 r. w Ostrowie Wielkopolskim. Był polskim pisarzem, prozaikiem i poetą. Tworzył w ramach liryki religijnej. Ukończył Gimnazjum Męskie w Ostrowie Wielkopolskim. Potem studiował filologię polską i filozofię na Uniwersytecie Poznańskim. Zadebiutował tomikiem Brzemię niebieskie. Publikował swoje utwory w „Skamanderze” i „Wiadomościach Literackich”. Do 1939 r. pracował jako nauczyciel języka polskiego w poznańskich szkołach średnich. W 1935 r. otrzymał Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury. Podczas okupacji przebywał w Warszawie. Po klęsce powstania warszawskiego został wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec. Po wojnie wrócił do Poznania, gdzie wraz z Jarosławem Iwaszkiewiczem redagował „Życie Literackie”. Był prezesem oddziału poznańskiego Związku Literatów Polskich. W 1945 r. otrzymał nagrodę literacką miasta Poznania, a w 1949 nagrodę Episkopatu Polski. Po 1949 r., kiedy jako obowiązujący kierunek literacki przyjęto socrealizm, publikacja religijna poezji Bąka stała się niemożliwa, z powodu głoszonych przez niego poglądów. Pierwsze ataki na jego osobę i twórczość pojawiły się już w 1946 r. na łamach „Woli Ludu”. Z czasem stał się bardzo niewygodny dla ówczesnej władzy. W 1950 r. przeżył załamanie nerwowe i został umieszczony w szpitalu psychiatrycznym, gdzie był przymusowo leczony i bity. To sprawiło, że podupadł na zdrowiu. Po opuszczeniu zakładu, uznano go za antysemitę. Ponownie został umieszczony w szpitalu psychiatrycznym w 1952 r., gdzie przebywał do kwietnia 1953 r. W. Bąk doświadczył również więzienia i prób ubezwłasnowolnienia. Inwigilacja i prześladowania pisarza wciąż narastały. Wycofał się z życia towarzyskiego, odsunął od otoczenia, żył w nędzy. Zmarł 30 kwietnia 1961 r. w Poznaniu w niejasnych okolicznościach. Publikował poezję (Brzemię niebieskie, Monologi anielskie, Psalmy Dawidowe), prozę (Twarze), dramaty (Jerzy i Barbara, Tyberiusz, Święty Franciszek), oraz eseje i rozważania (Szkice, O Bogu-Człowieku i apostołach).  Obecnie przyznawana jest Nagroda Poetycka im. Wojciecha Bąka.

***

Przechowywana w Papieskim Instytucie Studiów Kościelnych spuścizna literacka po Wojciechu Bąku

jest niewielka i obejmuje głównie maszynopisy jego utworów poetyckich, dramatów i fragmenty prozy. Całość dokumentacji ułożono rzeczowo-chronologicznie. Opracowany zespół liczy 35 jednostek archiwalnych, co stanowi ok. 0, 27 mb. akt i obejmuje on lata 1936-1938 [1964-1980]. Występujące w spuściźnie posteriora z lat 1964-1980 dotyczą głównie analizy twórczości W. Bąka.

Mariola Szaleniec

Bibliografia:

Źródła

Papieski Instytut Studiów Kościelnych, Zespół nr 12: Spuścizna literacka Wojciecha Bąka 1936-1938 [1964-1980], sygn. 1-31.

Opracowania

Metodyka pracy archiwalnej, red. S. Nawrocki, S. Sierpowski, Poznań 2001.

Pyzik T., Twórczość poetycka Wojciecha Bąka, Ostrów Wielkopolski, 2007.

Szturc J., Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI-XX wieku, Bielsko-Biała, 1998.

Wytyczne Archiwum Polskiej Akademii Nauk opracowania spuścizn archiwalnych po uczonych, oprac. H. Dymnicka-Wołoszyńska, Z. Kolankowski, Warszawa 1990.

Ogólna liczba pozycji: 35